Een airco voor deze zomer: goed idee of niet?
Airco zit met een imagoprobleem. Zo’n systeem zou vervuilend zijn, veel stroom verbruiken, lawaai maken en zelfs een verkoudheid of allergieaanval in de hand werken. Wat niet wegneemt dat een beetje frisse lucht enorm deugd zou doen als er weer eens een hittegolf toeslaat of je moeilijk inslaapt omdat het te warm is … Het beste wat je kan doen vóór je beslist om er al dan niet een aan te schaffen, is in elk geval zoveel mogelijk informatie inwinnen!
Welke airco voor thuis?
Als we het woord “airconditioning” lezen of horen, denken we spontaan aan een elektrisch toestel dat warme lucht verandert in koude lucht. Toch is “airconditioning” eigenlijk een verzamelnaam voor meerdere technologieën of technieken, die we hier graag toelichten.
Vóór we de aircosystemen bespreken eerst nog dit: het is mogelijk om met enkele eenvoudige ingrepen te voorkomen dat de warmte zich opstapelt in je woning en het er ondraaglijk warm wordt.
Warmte voorkomen is beter dan ze te genezen
Je woning voldoende verluchten is om te beginnen altijd een goed idee. Je doet dat met natuurlijke verluchting of mechanische ventilatie. In de zomer verlucht je bij voorkeur tussen 21 en 10 uur, omdat de buitenlucht dan koeler is. Maar hou alle ramen zeker dicht tussen 11 en 17 uur. Je vindt nog meer tips in ons artikel “Je huis verluchten in elk seizoen: waarom, hoe, wanneer?".
Een goede zonwering kan helpen om de warmte buiten te houden. Er zijn allerlei soorten zonwering: (rol)luiken aan de buitenkant, een zonnescherm, screens, verduisteringsgordijnen…
Preventie is hoofdzaak en je woning beter isoleren is altijd een verstandige beslissing. Isolatie werkt immers in twee richtingen. In de winter voorkomt ze dat de warmte in huis naar buiten ontsnapt en in de zomer houdt ze de hitte buiten. Waar begin je mee? Je dak moet in elk geval voorrang krijgen! En voor een nog beter resultaat isoleer je ook je muren, liefst langs de buitenkant, of breng je spouwmuurisolatie aan.
Hier vind je nog andere eenvoudige ingrepen om je huis de hele zomer koel te houden.
Mobiele airco
Verplaatsbare monobloc-toestellen bieden het voordeel dat je ze van de ene naar de andere kamer meeneemt. Maar ze maken wel vrij veel lawaai. Ze werken alleen efficiënt als je de afvoerslang voor de warme lucht naar buiten kan leiden. Dat laatste kan op allerlei manieren.
Je zou de slang bijvoorbeeld gewoon in de kier van een open deur of venster kunnen leggen, maar dan komt ook de warmte terug binnen langs die kier. Je toestel moet daardoor dubbel hard werken en verbruikt meer.
Of je kiest een toestel met een afdichtingsset voor de kier van het venster, zodat de warmte niet opnieuw naar binnen kan.
Er is nog een derde mogelijkheid: je boort een opening door een buitenmuur of buitendeur (zoals een kattenluikje) voor de slang die warme lucht afvoert.
Vaste airco
Zo’n systeem bestaat altijd uit twee delen: een binnenunit om aan de muur te monteren en een buitenunit die met de binnenunit is verbonden. Dit wordt ook wel een split-systeem genoemd. De binnenunit (ventilator) verplaatst de lucht door de woning, terwijl de buitenunit (compressor) de lucht koelt en het condensatiewater afvoert. Een vaste airco kan een grotere ruimte koelen dan een mobiel toestel (2 kamers in plaats van één) en werkt geruislozer. Bij sommige modellen is de werking omkeerbaar: in de winter dienen ze als bijverwarming. Ze werken heel efficiënt volgens het principe van de warmtepomp.
Enkele duurdere oplossingen zijn te overwegen als je toch renovatiewerken hebt gepland:
Warmtepomp
Een warmtepomp produceert warmte en haalt de calorieën die ze daarvoor nodig heeft uit de omgeving: de bodem, het water of de lucht. Eigenlijk is elke airco een warmtepomp. In feite is de vaste airco die we hierboven hebben beschreven een lucht/lucht-warmtepomp in airco-opstelling. Sommige modellen warmtepompen (die binnen of buiten de woning worden geïnstalleerd als verwarmingssysteem) kunnen in de zomer als milieuvriendelijke airco worden gebruikt.
Airco op zonne-energie
Dit is in feite een omkeerbare warmtepomp in combinatie met zonnepanelen. De panelen leveren de stroom om nog meer energie te besparen en de milieu-impact verder te verkleinen.
Aardwarmtewisselaar
Dit geothermisch procedé, ook wel “Canadese put” genoemd, maakt gebruik van de bijna constante temperatuur van de bodem op een zekere diepte, zowel winter als zomer. Een ventilator laat lucht circuleren door buizen op +/- 2 m diepte. In de winter hoeft er minder verwarmd te worden, in de zomer koelt de lucht de woning.
Hoe kies je een goede airco?
Welk systeem kiezen en hoe krachtig moet dat zijn? Je vindt het antwoord als je berekent welk volume van je woning je wil koelen. Eén kamer, meerdere kamers, je hele huis? Het volume bepaalt niet alleen wat het meest geschikte systeem is (uit de diverse types die we hierboven hebben beschreven), maar ook het vermogen van je mobiele of vaste airco. En dat vermogen zegt ook weer iets over de hoeveelheid energie die het toestel zal verbruiken…
Eén van de criteria om rekening mee te houden, is het geluid dat de airco produceert. Hoewel de fabrikanten de laatste jaren grote inspanningen hebben geleverd (met zelfs een “stilteknop” op sommige toestellen) veroorzaken sommige toch nog geluidsoverlast in huis, vooral de mobiele toestellen.
Natuurlijk hou je ook rekening met de prijs. Toch even opletten: de goedkoopste airco’s zijn zelden ook de meest efficiënte of energiezuinigste modellen.
Hou ten slotte ook rekening met het isolatiepeil van je woning. Een goed geïsoleerd huis is veel eenvoudiger te koelen dan een dat langs alle kanten warmte lekt, in de zomer naar binnen, in de winter naar buiten. In een slecht geïsoleerd huis moet de airco meer vermogen hebben en verbruikt hij dus ook meer.
Hoeveel energie verbruikt airconditioning?
Het antwoord op deze vraag hangt af van het gekozen systeem en hoe lang het functioneert. Toch blijft een airco altijd een energieverslindend toestel, ook al wordt er technologische vooruitgang geboekt. Schakel het toestel niet langer in dan echt nodig, want zo vermijd je een onprettige verrassing als je je jaarlijkse energiefactuur ontvangt.
Verscheidene factoren beïnvloeden het stroomverbruik van een airconditioningsysteem:
- de energieklasse. Alle verkochte toestellen moeten voorzien zijn van een energie-etiket. Het vermeldt de energieklasse (van A tot D, de klassen E, F en G zijn verboden); Wist je dat er nieuwe energielabels bestaan sinds maart 2021?
- het elektrisch vermogen;
- de werkingsduur van het toestel;
- of de werking al dan niet omkeerbaar is (verwarmen in de winter/koelen in de zomer).
Een airco is qua stroomverbruik te vergelijken met 2 linnendroogkasten die samen even lang zouden functioneren. Dat hangt af van het soort oplossing.
Wat verbruikt meer energie, en kost dus meer? Een mobiele airco of een vast airconditioningsysteem?
Laten we ter vergelijking een kamer van ongeveer 30 m² nemen met een koellast van 1800W en een begintemperatuur buiten van 26 °C.
Als je je airco 40 dagen lang elke dag 8 uur laat draaien, wat overeenkomt met de warmste periode van het jaar, dan:
- Kost de koeling met een mobiele airco je ongeveer 65€/jaar;
- Kost de koeling met een vast airconditioningsysteem je ongeveer 25€/jaar.
Let op: Deze berekening houdt rekening met energiekosten van 0,39€/kWh. Je moet je er ook van bewust zijn dat dit geen rekening houdt met de manier waarop de muffe lucht van de mobiele airconditioner naar buiten wordt afgevoerd, wat over het algemeen een extra koellast en dus extra kosten met zich meebrengt (raam of deur op een kier om de flexibele lucht naar buiten te laten ontsnappen).
Zijn aircosystemen vervuilend?
Ja en neen. Een aantal vervuilende koelvloeistoffen zijn vervangen door minder toxische producten, die bijdragen tot de beperking van het broeikaseffect. Sommige vloeistoffen zijn zelfs volledig onschadelijk voor de ozonlaag. Maar aircotoestellen verbruiken wel veel energie om de lucht te koelen. De milieuvriendelijkste oplossingen zijn aircosystemen met een warmtepomp, in combinatie met zonnepanelen of een aardwarmtewisselaar, want zij helpen je om te evolueren naar een koolstofneutrale toekomst.
Hoeveel kost een airco?
De prijzen voor een airconditioningsysteem lopen sterk uiteen.
- Mobiele aircotoestellen zijn de voordeligste. Reken op 200 tot 600 €.
- De prijs van een vaste installatie bedraagt al snel 3500 €, inclusief de installatie (350 tot 400 € voor de binnenunit, 1800 tot 2000€ voor de buitenunit + de installatie). Test-Aankoop heeft diverse toestellen met elkaar vergeleken.
- Een warmtepomp kost meestal tussen 5000 en 20 000 €, afhankelijk van het type apparaat. Als je die combineert met zonnepanelen, komt er nog eens ongeveer 7600 € bij voor een gemiddelde installatie van 14 panelen (alles inbegrepen: panelen, installatie, omvormer en btw).
Als je liever geen extra verbruik aan je factuur toevoegt, is een gewone ventilator ook te overwegen. Die verbruikt maar 0,1 kW…