BEN-bouwen is verplicht in 2021

BEN staat voor bijna-energieneutraal. In 2021 is dit de nieuwe bouwstandaard voor nieuwbouw in Europa en dus ook in België. Een woordje uitleg over je toekomstige woning is dus wel op zijn plaats.
Paul D.
13/01/2021 |

Wat is BEN?

Een BEN-woning of bijna-energieneutrale woning is een nieuwbouw die geen of nauwelijks energie verbruikt. Ze verbruikt met andere woorden weinig energie voor verwarming, koeling, sanitair warm water en ventilatie. Dat impliceert dat ze optimaal is geïsoleerd. De energie die toch nog nodig is, wordt uit hernieuwbare bronnen opgewekt (zonnepanelen, warmtepomp, zonneboiler, enz).

Elke woning krijgt een EPC-score. Een ‘bijna-energieneutrale’ woning heeft een score van E30 of minder, het BEN-niveau. Vanaf 2021 bouwt men in Vlaanderen enkel nog volgens het BEN-principe.

Dit zijn de belangrijkste maxima voor BEN-woningen in Vlaanderen:

  • K-peil (het isolatiepeil) : 40
  • E-peil (score die aangeeft hoe energiezuinig een gebouw is): 30
  • Netto energiebehoefte verwarming: 70 kWh/m2
  • Oververhitting: <6.500 Kh

Uiteindelijk komt het erop neer dat een BEN-woning in 2021 twee keer zo energiezuinig is als een woning gebouwd in 2010.

Welke elementen beïnvloeden de energieprestatie van je huis?

Isolatie: de schil maakt het verschil

Je woning moet maximaal geïsoleerd zijn: muren, daken, vloeren, deuren, poorten, ramen en beglazing. Verder moet je ook koudebruggen vermijden. Dat zijn plaatsen waar de isolatie niet doorloopt of niet goed op elkaar aansluit.

Het komt erop aan een zo laag mogelijk K-peil voor thermische isolatie te behalen. Elk geïsoleerd deel van je woning wordt afzonderlijk geëvalueerd en de totale score mag niet hoger zijn dan 40. Dat wil zeggen dat een woning optimaal is geïsoleerd. Dat wordt voor een stuk bepaald door de compactheid van je woning (hier leggen we je uit wat een compact huis is) en anderzijds door de kwaliteit van je isolatiematerialen.

Om het BEN-label te krijgen, moet je huis voor elk deel minstens onderstaande isolatiewaarden halen.

> Dak: 0,24 W/M2K
> Ramen (glas + kader): 1,50 W/ M2K
> Deuren en poorten: 2,00 W/M2K
> Muren: 0,24 W/M2K
> Vloeren: 0,24 W/M2K

Paul, energie-expert van ENGIE legt uit waarom natuurlijke isolatie een goede keuze is.

Verwarming

De jaarlijkse netto-energiebehoefte voor verwarming mag bij een BEN-woning niet hoger dan 70 kWh per vierkante meter liggen. Gezien een BEN-woning heel goed geïsoleerd is, heb je geen conventionele ketel of radiatoren op 60 of 70 graden nodig. Je kan kiezen voor een gascondensatieketel of een condensatieketel op stookolie, een warmtepomp of zelfs een biomassaketel of pelletketel! Maar wel telkens met label A of A++ voor de warmtepompen.

Voor warm water kan je kiezen tussen een ketel met doorstromer of een aparte boiler, zoals een zonneboiler of warmtepomp. Vraag raad aan je architect.

Hernieuwbaar voorop

Een BEN-woning moet minstens 10 kWh/m2 aan hernieuwbare energie produceren. Dat kan wettelijk gezien via 6 systemen: een zonneboiler, zonnepanelen, een warmtepomp, een biomassaketel, stadsverwarming of participatie in een project van hernieuwbare energie. Elk van die technieken moet op zijn beurt aan bepaalde BEN-eisen beantwoorden. Bespreek zeker van bij het begin van jouw bouwproject welk systeem je wil gebruiken.

Ventilatie

Je moet je woning uitrusten met een goed ventilatiesysteem zodat je zeker bent van een optimale luchtkwaliteit zonder dat er veel warmte verloren gaat.

In een BEN-woning kies je best voor een goed afgesteld systeem met de juiste afmetingen, waarbij de lucht natuurlijk wordt aangevoerd en mechanisch wordt afgevoerd (C-systeem). Of voor een systeem met dubbele stroom dat bovendien de warmte van de uitgaande lucht recupereert om de binnenkomende lucht voor te verwarmen (D-systeem). Met de ventilatiesystemen C en D is het makkelijker om te voldoen aan de BEN-normen.

Is BEN niet ongelooflijk duur?

BEN bouwen kost je zo’n 4 à 6 % meer dan niet-BEN bouwen. Maar de extra investeringen in energiebesparende maatregelen en hernieuwbare energie betalen zichzelf terug, omdat je een pak minder verbruikt en betaalt. En dat terwijl je toch comfortabeler leeft, minder afhankelijk bent voor je energie en je steentje bijdraagt aan een beter leefmilieu.

In Vlaanderen worden er financiële voordelen toegekend voor BEN-woningen. En die kunnen oplopen tot 10.000 €.

Nog meer goed nieuws? Check! Een woning met een peil tussen E20 en E30 krijgt gedurende 5 jaar 50% korting op de onroerende voorheffing. Als je score E20 of lager is, is die korting zelfs 100%. Mooi meegenomen, toch? Sommige banken bieden bovendien voordelige BEN-leningen aan (opgelet, geld lenen kost ook geld).

Meer weten over BEN? Download hier de brochure.

Wil je alvast weten hoe je je woning beter kan isoleren? Lees er dan alles over in onze handige gids “Je woning isoleren stap voor stap”