6 manieren om je zelfverbruik te vergroten als je zonnepanelen hebt
Zelfverbruik is een van de beste oplossingen om de rentabiliteit van je zonnepanelen op te drijven. Zeker sinds het einde van het systeem van de terugdraaiende teller in Vlaanderen en Brussel en de invoering van het systeem met injectietarief in Vlaanderen. Hetzelfde geldt ook in Wallonië voor wie al een digitale meter heeft en onder het tariefsysteem van de ‘gedeeltelijke compensatie’ valt, en zelfs voor iedereen eens het prosumententarief niet meer volledig gecompenseerd zal worden (in 2022 wordt nog slechts 54,27% gecompenseerd en in 2024 helemaal niets meer).
Wat is zelfverbruik?
Zonnepanelen produceren vooral overdag energie, tussen 11 en 15 uur met een piek rond 13 uur. Maar we werken uiteraard niet allemaal van thuis of we zijn er vaak overdag gewoon niet. Het gebeurt ook – bijvoorbeeld in de zomer – dat ze meer energie produceren dan we nodig hebben. Gevolg? We verbruiken nooit 100% van de geproduceerde elektriciteit voor ons eigen verbruik op het moment dat deze opgewekt wordt.
En dat is nu net wat zelfverbruik betekent: zelf de elektriciteit onmiddellijk verbruiken die op je dak geproduceerd wordt. Naar schatting verbruiken eigenaars van zonnepanelen gemiddeld 30% van de elektriciteit die ze produceren, zelf. Het overschot wordt op het net geïnjecteerd.
Het is nochtans mogelijk om je zelfverbruik te vergroten tot 50% of zelfs 80%! En dat is om meer dan één reden erg interessant...
De voordelen van zelfverbruik
Je zelfverbruik optimaliseren biedt heel wat voordelen:
> Je neemt minder elektriciteit af van het netwerk.
> Je beperkt de netwerkkosten op je elektriciteitsfactuur. Dat is met name het geval:
- in Brussel na de invoering in 2020 van het systeem van de gedeeltelijke compensatie voor alle (oude en nieuwe) eigenaars van zonnepanelen, omdat ze netwerktarieven betalen op basis van de hoeveelheid werkelijk afgenomen elektriciteit;
- in Wallonië voor al wie al een digitale meter heeft en onder het systeem van de gedeeltelijke compensatie valt (of hiervoor gekozen heeft) in plaats van een vast prosumententarief (dat gebaseerd is op het maximumvermogen van de installatie).
> In Vlaanderen kan je na het einde van het systeem van de terugdraaiende teller en de invoering van het systeem met injectietarief het soms – maar niet noodzakelijk – negatieve effect van deze nieuwe mechanismes compenseren door je zelfverbruik te vergroten.
> Je verhoogt het rendement van je investering in een zonnepaneleninstallatie.
> Je kiest voor lokaal geproduceerde hernieuwbare energie, verkleint de impact op het milieu en zet een extra stap voorwaarts in de richting van koolstofneutraliteit.
Hoe je zelfverbruik vergroten?
Er zijn verschillende – onderling combineerbare – mogelijkheden om de elektriciteitsproductie en het verbruik op elkaar af te stemmen.
1. Je zonnepaneleninstallatie afstemmen op je verbruik
Deze tip is de absolute basis als je nog geen zonnepanelen hebt. Hoe beter de grootte en het vermogen van je installatie zijn afgestemd op je verbruik, hoe makkelijker het zal zijn om aan zelfverbruik te doen.
2. Je huishoudtoestellen laten draaien tussen 12 en 15 uur
Zet je je wasmachine, droogkast en vaatwasser meestal ‘s avonds of ‘s nachts aan? Als je zonnepanelen hebt, doe je dit beter zo veel mogelijk overdag. Op die manier kan je je zelfverbruik met ongeveer 10% opdrijven.
Bijna alle huishoudapparaten hebben vandaag een programmeerfunctie en kunnen dus worden ingeschakeld tijdens je afwezigheid. Kunnen die van jou dat nog niet? Gelukkig bestaan er vandaag slimme stekkers waarop je je elektrische toestellen kan aansluiten, zodat je ze met je smartphone op afstand kan aanzetten (of uitschakelen).
Lees ook onze 6 tips om je wasmachine beter te gebruiken en onze 5 slimme tips om het verbruik van je afwasmachine te verminderen.
3. Overdag je water opwarmen
Dat geldt ook voor je elektrische boiler. Meestal slaat deze ‘s nachts aan. Je kan hem echter herprogrammeren om dit overdag te doen, waardoor je volop gebruik kan maken van de energie die je zonnepanelen produceren.
4. Een thuisbatterij installeren
Een thuisbatterij is een van de meest doeltreffende manieren om je zelfverbruik te vergroten. Zonder batterij bedraagt je zelfverbruik maximum 45%, en dat op voorwaarde dat je je manier van verbruiken drastisch verandert. Met een thuisbatterij kan je namelijk energie opslaan en ‘s avonds gebruikmaken van de energie die overdag geproduceerd werd. Resultaat: je verbruikt tussen 50 en 80% van je eigen elektriciteitsproductie in plaats van 30 tot 45%!
Toegegeven, investeren in een thuisbatterij heeft plus- en minpunten. Bovendien is de aankoop van een thuisbatterij momenteel enkel rendabel in Vlaanderen. Dat komt omdat Vlaanderen nog tot in 2024 een premie toekent voor thuisbatterijen. Tip: let bij de aankoop van een batterij op de grootte (het vermogen) ervan. Hoe groter ze is, hoe groter je zelfverbruik en hoe hoger de premie! Lees dus zeker ons artikel ‘Wat is de ideale grootte van je thuisbatterij?’.
Wil je meer weten? Download dan ook onze gratis gids over thuisbatterijen.
5. Je zonnepanelen aan een warmtepomp koppelen
Een warmtepomp haalt ongeveer 2/3 van de warmte die ze levert, uit haar omgeving (aarde, lucht) en 1/3 uit de elektriciteit die ze verbruikt.
Elektriciteit die je helemaal zelf kan produceren met je zonnepanelen! Kwestie van je zelfverbruik nog wat te vergroten. Je zonnepanelen zullen uiteraard meer energie produceren in de zomer wanneer je minder verwarming nodig hebt ... Een mirakeloplossing is het dus niet.
Feit blijft echter dat zonne-elektriciteit goedkoper is en dat ze je in de winter een bepaalde warmteproductie kunnen verzekeren. Want inderdaad, zonnepanelen produceren ook energie in de winter!
6. Je (toekomstige) elektrische auto opladen
De installatie van een laadpaal als aanvulling op je zonnepaneleninstallatie kan interessant zijn om je zelfverbruik te verhogen als je een elektrische wagen hebt of de aankoop ervan overweegt.
Op termijn zullen elektrische wagens bovendien een batterij kunnen ondersteunen of zelfs vervangen. Zeker als je wagen overdag bij je thuis geparkeerd staat (thuiswerk, werken als zelfstandige, glijdende uren, weekend, ...). De batterij kan dan overdag opladen en ‘s avonds – wanneer het elektriciteitsverbruik in je woning toeneemt – kan de batterij van je wagen elektriciteit teruggeven. Dat noemen we ‘bidirectioneel laden’.
Met een thuisbatterij kan je je zelfverbruik opdrijven van 30 tot 50 en zelfs 80%!
In tussentijd kan je de energie die je zonnepanelen overdag produceren, alvast gebruiken om je wagen op het moment zelf op te laden, of je nu thuis werkt bijvoorbeeld, glijdende uren hebt of je auto vooral ‘s avonds gebruikt en overdag een ander vervoersmiddel neemt.
Wanneer gebruik ik de energie van mijn zonnepanelen het best?
Je hebt het vast al door: om je zelfverbruik te vergroten, moet je zo veel mogelijk elektriciteit overdag verbruiken, op het moment dat je zonnepanelen de meeste energie produceren. Idealiter doe je dat tussen 11 en 15 uur.