11 mythes over het capaciteitstarief

Fout. Vanaf 1 januari 2023 berekent de energieregulator VREG de bestaande netwerkkosten op een andere manier voor alle huishoudens en professionelen met een aansluiting op het laagspanningsnet in Vlaanderen. Dit zorgt ervoor dat alle afnemers evenredig bijdragen in de netwerkkosten. Het is dus geen nieuw tarief dat bovenop je elektriciteitsfactuur komt.

De netwerkkosten worden in 2 delen gesplitst:

Je betaalt vanaf 2023 een bijdrage voor de pieken die je creëert in je elektriciteitsverbruik (= netwerkkosten met capaciteitstarief). Die verbruikspieken ontstaan door meerdere energieverslindende toestellen tegelijk aan te zetten. Wie hoge pieken creëert, zal meer netwerkkosten betalen dan wie zijn verbruik spreidt. Daarnaast betaal je, zoals steeds, een bijdrage voor de hoeveelheid stroom die je afneemt van het net (= overige netwerkkosten).

De samenstelling van de elektriciteitsfactuur zal er dus als volgt uitzien volgens de VREG voor een gemiddeld huishouden na de invoering van het capaciteitstarief.

Fout. Het dag- en nachttarief verdwijnt enkel voor het deel netwerkkosten op je elektriciteitsfactuur en wordt vervangen door het capaciteitstarief. De VREG wil namelijk dat je je verbruik spreidt doorheen de dag en de nacht. Het maakt dus niet langer uit wanneer je je maandpiek creëert op het net.

Voor de berekening van de energiekosten (het grootste deel van je totale elektriciteitsfactuur) blijft het dag- en nachttarief bij ENGIE wel bestaan.

Fout. Iedereen betaalt het capaciteitstarief, of je nu een digitale of een analoge meter hebt. De berekening gebeurt gewoon anders. Omdat een analoge meter geen maandpieken kan meten, betalen deze gezinnen en professionelen een vast minimum bedrag dat overeenkomt met een minimale maandpiek van 2,5 kW. Heb je een digitale meter? Die kan wel je maandpiek meten waarop het capaciteitstarief wordt toegepast. De minimale maandpiek van 2,5 kW geldt trouwens ook voor jou, ook al ligt je werkelijke gemeten maandpiek lager.

Fout. Het grootste deel van je elektriciteitsfactuur is nog altijd je energiekost. Die wordt nog steeds berekend op hoeveel je verbruikt in kWh, dus als je meer verbruikt, betaal je ook meer. Zuinig zijn loont dus wel degelijk als je minder wilt betalen.  

Hangt ervan af. Het aansluitingsvermogen en het type aansluiting maakt geen enkel verschil voor de berekening van het capaciteitstarief. Het capaciteitstarief wordt enkel en alleen berekend op de maandpiek gemeten door je digitale meter. Maar met een 3-fasige aansluiting is het risico op hogere verbruikspieken groter. Of dit ook echt het geval is, hangt af van de manier waarop je elektriciteit verbruikt.

Hangt ervan af. Heb je enkel de gebruikelijke huishoudtoestellen, dan mag je die zeker nog samen aanzetten. Meestal produceer je je hoogste piek tijdens het koken op een elektrisch of vitrokeramisch vuur. Combineer daarom eten maken liever niet met het gebruik van je wasmachine, vaatwasser of droogkast. Zet je je radio of tv aan terwijl je kookt, dan zal dit geen abnormaal hoge maandpiek creëren die je netwerkkosten drastisch doen stijgen.

Heb je nog grotere elektriciteitsverbruikers in huis zoals een elektrische wagen met laadpaal, een warmtepomp, airco, een jacuzzi of een sauna? Dan is het cruciaal om je verbruik te spreiden. Dit kan door je toestellen eventueel slim aan te sturen, je wagen zoveel mogelijk traag te laden of te investeren in zonnepanelen met of zonder (slimme) thuisbatterij.

Fout. Het capaciteitstarief is een afnametarief en wordt dus enkel toegepast op de verbruikspieken die je creëert op het net.

Fout. Voor de berekening van de netwerkkosten maakt het niet uit op welk moment je hoogste maandpiek valt. De hoogte van je maandpiek speelt wel een rol voor de berekening van de netwerkkosten met capaciteitstarief.

Fout. Je maandpiek is niet de optelsom van het maximaal vermogen van alle elektrische toestellen die je samen inschakelt in een kwartier. Niet al je toestellen staan namelijk een kwartier lang aan en ze werken ook niet de hele tijd op maximaal vermogen. Daarnaast verbruikt je woning voortdurend elektriciteit, denk maar aan je koelkast en diepvriezer die altijd aan staan. Met dit vermogen moet je dus ook rekening houden.

Het is onmogelijk om zelf exact te berekenen hoe hoog je maandpiek zal zijn door verschillende toestellen tegelijk aan te zetten. We geven je wel een inschatting van de gemiddelde bijdrage van de meest voorkomende toestellen aan je maandpiek in deze blog.

Heb je een digitale meter en wil je exact weten hoe hoog je maandpiek is? Download de gratis Smart app van ENGIE. Zo krijg je een inzicht in je maandpieken en ontvang je bovendien een melding telkens wanneer je een nieuwe maandpiek creëerde op het elektriciteitsnet (beschikbaar 27 december).

Fout. Voor elke kW van je verbruikspiek is het capaciteitstarief hetzelfde. De VREG heeft 2,5 kW genomen als ondergrens om ervoor te zorgen dat iedereen een minimum bijdraagt aan de netwerkkosten, ook al is je maandpiek lager. Het is uiteraard wel zo dat hoe hoger je maandpiek is, hoe meer netwerkkosten je betaalt.

Wist je trouwens dat een gemiddelde maandpiek voor een doorsnee gezin met enkel de gebruikelijke huishoudtoestellen 4,37 kW bedraagt. Dit berekende Fluvius op basis van de huidige gekende gemiddelde maandpieken van elektriciteitsafnemers met een digitale meter in Vlaanderen. Ongeveer 77% van alle afnemers heeft een gemiddelde maandpiek lager dan 5 kW (in 2021).

Gezinnen en professionelen met een analoge meter betalen minder netwerkkosten met capaciteitstarief (een vast bedrag gebaseerd op 2,5 kW) maar daar staat tegenover dat ze een hoger kWh-tarief betalen voor de netwerkkosten gelinkt aan hun verbruik.

Fout. Als je een elektrische wagen hebt of van plan bent er een te kopen, krijg je met de invoering van het capaciteitstarief meer mogelijkheden dan voordien om te besparen op je elektriciteitsfactuur. Dat doe je zo:

• Laad je wagen op wanneer je geen of weinig andere elektrische toestellen gebruikt.
• Laad je auto traag op. 
• Laad met een slimme laadpaal.

Op die manier betaal je volgens de berekeningen van de VREG met een digitale meter vanaf 1 januari 2023 minder netwerkkosten dan voor de invoering van het capaciteitstarief. Je verbruik maximaal spreiden en slim aansturen is de boodschap. Als je je wagen oplaadt aan maximaal vermogen én terwijl andere elektrische toestellen aanstaan, dan zullen je netwerkkosten wel stijgen.