Warmtepomp + zonnepanelen = goed idee?

Ga je bouwen of grote renovatiewerken uitvoeren en moet je een warmtepomp plaatsen? De combinatie van een warmtepomp en zonnepanelen zou weleens de geknipte oplossing kunnen zijn om elektriciteit en warmte te produceren.
Paul D.
02/07/2021 |

De warmtepomp wordt vaak aangeprezen als een van de beste opties voor de verwarming van je woning.

Maar let op! Er wordt ook gezegd dat ze veel elektriciteit verbruikt om haar compressor te laten draaien. Zo zou aardgas nog altijd goedkoper zijn dan elektriciteit om dezelfde hoeveelheid warmte te produceren. De conclusie van de verwarmingsexperts van ENGIE is dan ook klaar en duidelijk: heb je de mogelijkheid om je woning te verwarmen met een aardgasketel, ga dan resoluut voor deze optie, want die zal ongetwijfeld rendabeler zijn.

In bepaalde gevallen (nieuwbouw of grote renovatiewerken zonder gasaansluiting), is elektrische verwarming de enige mogelijkheid. Een warmtepomp presteert in dat geval wel goed, omdat ze tot 80% van de warmte die ze produceert uit de omgeving haalt (grond, water of lucht). Dankzij deze verwarmingstechnologie krijgt je EPC-score (energieprestatiecertificaat) van je woning er bovendien enkele punten bij.

De beste oplossing om het elektriciteitsverbruik van de warmtepomp te compenseren is door ze aan zonnepanelen te koppelen.

Een winnend duo voor de planeet

Als je kiest voor zonnepanelen én een warmtepomp boost je twee keer de productie en het gebruik van hernieuwbare energie. Je draagt op die manier volop bij tot de energietransitie en tot de inspanningen voor meer klimaatneutraliteit.

Gegarandeerd een lagere energiefactuur?

Aangezien een warmtepomp heel wat verbruikt, zou je je elektriciteitsfactuur kunnen beperken door de nodige elektriciteit te produceren met zonnepanelen.

Er zijn echter wel 2 punten waarmee je zeker rekening moet houden:

1. In de wintermaanden moet je meer verwarmen maar produceren je zonnepanelen het minst, omdat de zon minder lang schijnt

2. Het principe van de terugdraaiende meter bestaat nog wel in Wallonië (dat is het droomscenario, zelfs met de invoering van het prosumententarief), maar niet meer in Vlaanderen en Brussel. In Vlaanderen en Brussel heeft het plaats gemaakt voor het systeem met injectietarief.

De combinatie warmtepomp en zonnepanelen vergroot je zelfverbruik

Als je zonnepanelen gekoppeld worden aan een warmtepomp, wordt de elektriciteit die overdag geproduceerd wordt uiteraard rechtstreeks gebruikt om de compressor van de warmtepomp te doen draaien.

Wil je nog een stap verder gaan? Lees dan deze 5 manieren om je zelfverbruik te vergroten als je zonnepanelen hebt.

Is een warmtepomp geschikt voor elke woning?

Een warmtepomp is efficiënter in nieuwe woningen die heel goed geïsoleerd zijn en beschikken over vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren. In dat geval is een model met een enkele compressor perfect. Het water dat uit de pomp komt, schommelt dan tussen 35 °C en 40 °C.

Voor minder goed geïsoleerde woningen is een hoge temperatuur warmtepomp beter geschikt. Deze heeft een dubbele compressor en drijft de temperatuur van het water dat uit de pomp komt op tot 65 °C.

Voor oude woningen wordt de installatie van een warmtepomp afgeraden. Gezien hun energieverliezen (door koudebruggen, enkele beglazing, slecht geïsoleerde muren of gietijzeren radiatoren), zou de warmtepomp op volle toeren moeten draaien, waardoor haar elektriciteitsverbruik de hoogte in zou schieten.

Hoeveel zonnepanelen heb ik nodig voor een warmtepomp?

Alles hangt af van de grootte van je woning, de isolatie, hoeveel verwarming en warm sanitair water je nodig hebt, je elektriciteitsverbruik, het seizoensgebonden rendement van de warmtepomp (Seasonal Coefficient of Performance of SCOP).

Naar schatting heb je gemiddeld 9 zonnepanelen nodig die elk 300 kWh produceren om het verbruik van een warmtepomp met SCOP 4 te dekken. Let wel, dat geldt voor een nieuwbouw of een perfect geïsoleerd huis met een jaarlijks warmteverbruik van 10.000 kWh. Voor oudere of minder goed geïsoleerde woningen zijn dubbel zoveel panelen nodig.

Het is hoe dan ook aangeraden om raad te vragen aan een installateur. Hij zal een studie uitvoeren om je warmtenoden te evalueren, om de verschillende pompmodellen te vergelijken en om te berekenen hoeveel zonnepanelen nodig zouden zijn voor de werking van de pomp.

Idealiter laat je je zonnepanelen en je warmtepomp op hetzelfde moment installeren, maar dat is niet verplicht.

Kan ik een warmtepomp ook combineren met thermische zonne-energie?

Ja. Dat is een tweede manier om zonne-energie te koppelen aan een warmtepomp. Geheugensteuntje: thermische zonnepanelen maken gebruik van zonnestralen om een warmtegeleidende vloeistof op te warmen die er binnenin circuleert. Die wordt aangesloten op de tank met sanitair water. Het gaat hier om de ‘zonneboiler’. Ook een warmtepomp kan deze taak vervullen. Dat is de ‘thermodynamische boiler’. De twee technologieën worden hier gegroepeerd om de autonomie nog meer te boosten. Is er bijvoorbeeld weinig zonneschijn, dan neemt de warmtepomp het over door gebruik te maken van de calorieën van de lucht.

Een warmtepomp: ook perfect om je zwembad te verwarmen

Warmtepompen worden steeds meer gebruikt om het zwembad van particulieren te verwarmen. Een warmtepomp haalt warmte-energie uit de omgevingslucht om ze in de vorm van warmte door te geven aan het verwarmingssysteem waarop ze is aangesloten. Ze kan ook hier aan zonnepanelen worden gekoppeld voor een groene, doeltreffende en rendabele oplossing.

Hoeveel kost een warmtepomp?

Reken op minstens 10.000 € voor de pomp zelf. Hoe hoger de prestatie-indicator, hoe hoger de prijs. Economische criteria zijn niet doorslaggevend bij de aankoop van een warmtepomp, omdat haar energiekost hoog ligt. Het is in de eerste plaats een milieubewuste keuze.

We moeten er wel bij zeggen dat de gewesten premies toekennen voor warmtepompen, wat de aankoop- en installatiekosten uiteraard drukt.

Overzicht van de voor- en nadelen van een warmtepomp

De voordelen

> Ze maakt gebruik van calorieën die natuurlijk en onuitputtelijk zijn.

> Ze stoot geen rook uit.

> Ze is makkelijk te onderhouden.

> Ze past zich aan het radiatornetwerk aan zonder dat er wijzingen nodig zijn.

> Ze kan samenwerken met een klassieke verwarmingsketel, die het over neemt wanneer de temperatuur 0 °C nadert: we hebben het dan over een hybride systeem.

> Ze vormt een alternatief voor de installatie van nieuwe stookolieketels (wanneer de ecodesign richtlijn die de verkoop van stookolieketels wil verbieden, van kracht wordt in België).

De nadelen

> De ventilator maakt lawaai.

> Het is duur.

> Ze heeft elektriciteit nodig om te werken, met name de compressor. De energiebalans blijft echter positief: er is 1 kWh elektriciteit nodig voor 3 of 4 kWh warmte.

Meer weten over de verschillende verwarmingsoplossingen? Download dan ons gratis e-book: Hoe kies je je verwarmingssysteem?.

Overtuigd? Vraag dan je offerte voor zonnepanelen aan bij ENGIE.