Steeds meer hernieuwbare energie als antwoord op de klimaatuitdaging

In 2020 was in Europa voor de allereerste keer meer elektriciteit afkomstig van hernieuwbare dan van fossiele energie. Een doorbraak in het licht van de klimaatuitdaging, al blijft er nog een lange weg te gaan. Hoever staan we nu in de transitie?
Valentine S.
29/04/2022 |

Iedereen is het er nu over eens dat de klimaatverandering de grootste uitdaging van onze tijd is en een existentiële bedreiging voor de planeet. De Europese Unie werkte de laatste jaren een ambitieus pakket maatregelen uit om het hoofd te bieden aan de klimaatuitdaging: de “European Green Deal”. Doel: Europa tegen 2050 klimaatneutraal maken! Dit klimaatpact moet van de EU “een moderne, grondstoffenefficiënte, duurzame en competitieve economie maken, voor een groter welzijn en een betere gezondheid van burgers en toekomstige generaties.”

Het eerste klimaatneutrale continent worden

Alle lidstaten staan achter de doelstellingen van de Green Deal, een pakket van regels, beleidsopties en maatregelen op allerlei niveaus en in alle sectoren. Zowel overheden als bedrijven en burgers hebben een rol te vervullen. Er zijn talrijke acties met verschillende deadlines gepland en sinds 2020 kijkt Europa resoluut vooruit naar 2030.

Koolstofneutraliteit als einddoel

We doen een greep uit de talrijke voorstellen van de European Green Deal:

  • Tegen 2030 de uitstoot van broeikasgassen met minstens 55% terugdringen in vergelijking met het niveau van 1990, met netto nul uitstoot als uiteindelijke doel tegen 2050.
  • Bijna 35 miljoen gebouwen renoveren om de energieprestaties van woningen te verbeteren. Dit moet mogelijk worden door een betere isolatie, efficiëntere verwarmingssystemen, enz. Ontdek onze tips op dit domein. 
  • De natuur herstellen en de biodiversiteit bevorderen, als snelle en voordelige oplossing om koolstof te absorberen en op te slaan.
  • Het gebruik van hernieuwbare energiebronnen bevorderen. Hoe belangrijk dit is, blijkt uit het feit dat de energiesector in de EU verantwoordelijk is voor meer dan 75% van de uitstoot van broeikasgassen. Daar geven we graag wat meer uitleg bij.

Wat is groene energie eigenlijk?

“Groene” of “schone” energie wordt geproduceerd met behulp van natuurlijke of hernieuwbare energiebronnen, zoals de zon, de wind, waterkracht (hydraulische energie), hout, ontbindende planten (biomassa) en aardwarmte (geothermie). Ze moeten het mogelijk maken om in de toekomst geen “grijze” energie van fossiele brandstoffen meer te gebruiken, zoals aardolie, aardgas of steenkool. Die zijn immers vervuilend (want ze stoten broeikasgassen uit) en raken ooit op. Hernieuwbare energiebronnen worden daarentegen voortdurend op natuurlijke wijze aangevuld, stoten weinig of geen CO2 uit of zijn CO2-neutraal.

Doelstelling 2020 behaald

De EU had zich in 2009 voorgenomen om tegen 2020 een aandeel van 20% hernieuwbare energie in het eindenergieverbruik te bereiken. Dat is gelukt, want de gemiddelde score van de 27 lidstaten bedroeg 22,1%. Uiteraard halen niet alle lidstaten een even hoge score. Helemaal bovenaan staat Zweden, dat met 60,1% een voorbeeldfunctie vervult, terwijl Malta de rij sluit met slechts 10,7%. En België? Wij geraken er met de hakken over de sloot: 13% van ons eindverbruik is afkomstig uit hernieuwbare energie, terwijl dat in 2016 nog maar 8,7% was.

Investeren in hernieuwbare energie

Dat Europa flinke inspanningen levert, merk je ook als je kijkt naar het percentage groene elektriciteitsproductie in Europa. Hernieuwbare energie is met 38% voor het eerst de voornaamste energiebron voor de elektriciteitsproductie in Europa, dus vóór fossiele energiebronnen (37%) en kernenergie (25%). Bljikbaar heeft de coronapandemie de investeringen in groene energie niet afgeremd. Wind en waterkracht zijn goed voor twee derde van de elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen, gevolgd door zonne-energie (14%, tegenover slechts 1% in 2008) en vaste biobrandstoffen (8%). Welke landen presteren het beste? Bovenaan staan opnieuw de Scandinavische landen, maar ook Oostenrijk, Portugal, Kroatië en Letland doen het goed, met ruim de helft groene elektriciteit. België zit middenin het Europese peloton: een kwart van onze elektriciteit is afkomstig van hernieuwbare energiebronnen.

2030 als nieuwe Europese deadline

Om het klimaat opnieuw de goede kant uit te sturen is nog veel vooruitgang nodig. Daarom heeft de Europese Unie haar roadmap licht aangepast. Tegen 2030 zou hernieuwbare energie een aandeel van 40% moeten halen op ons continent, terwijl dat vroeger maar 32% was. Een ambitieuze doelstelling, maar wel noodzakelijk om het hoofd te bieden aan de de klimaattransitie en de milieu-uitdagingen.

Wat heeft België zich voorgenomen?

Net zoals de andere lidstaten heeft ook ons land een energie- en klimaatplan met diverse verbintenissen uitgewerkt, aangevuld met plannen per gewest. We willen minimaal voldoen aan de aanbevelingen van de Europese Commissie: 25% hernieuwbare energie in de energiemix. In 2020 haalden we nationaal al 18,6% aan elektriciteitsproductie uit groene energie (wind- en zonne-energie). Dat record hebben we in 2021 een beetje naar beneden moeten bijstellen (16,7%) en er blijft nog veel weg af te leggen. Daarom levert ENGIE steeds grotere inspanningen!

Belangrijke leverancier van groene energie in België

De Groep ENGIE speelt in heel Europa een belangrijke rol in de omschakeling naar hernieuwbare energie. We zijn vastbesloten om de transitie naar koolstofneutraliteit in een stroomversnelling te brengen, zodat we tegen 2045 in een koolstofneutrale wereld leven. In België behaalde ENGIE onlangs zijn doelstelling om 100% groene energie te leveren aan 1 miljoen huishoudelijke klanten. Op die manier vermijden we jaarlijks de uitstoot van 600 000 ton CO2 of het equivalent van de uitstoot van 300 000 auto’s die op diesel rijden.

De kracht van zon en wind als groene energiebron

​​​​​​Waar komt die capaciteit van 894 megawatt aan groene elektriciteit van ENGIE in ons land vandaan?

  • Wind: Zowel op het land (onshore) als op zee (offshore) zetten windturbines de kracht van de wind om in groene energie. Door zijn uitgebreide knowhow is ENGIE één van de belangrijkste spelers op dit domein in België. Onze 191 windturbines sparen jaarlijks 375 000 ton CO2 uit. ENGIE nam onlangs het eerste ultrasnelle laadstation van ons land in gebruik dat gevoed wordt door lokale windturbines. Tegen 2030 willen we een capaciteit van 1 000 MW/jaar aan windenergie halen.
  • Zon: Zonnepanelen zetten zonnestralen om in “schone” energie. Zonnepanelen stoten tijdens hun gebruik immers tientallen jaren lang geen broeikasgassen uit. ENGIE heeft momenteel 66MW zonneproductie geïnstalleerd in België. De ambitie is om tegen 2030 250MW te bereiken. We mogen ook de bijna 8 000 klanten niet uit het oog verliezen die hun woning hebben uitgerust met door ENGIE geleverde zonnepanelen. Ook zij dragen bij tot de energietransitie.
  • Waterkracht: ENGIE beschikt over 8 doorstroomwaterkrachtcentrales en 1 pompaccumulatiecentrale. De totale capaciteit ervan bedraagt 22 MW. In dit artikel lees je er alles over.
  • Biomassa: ENGIE zet houtafval of plantaardige materialen om in voldoende energie (biogas of biomethaan) om jaarlijks 433 000 gezinnen van elektriciteit te voorzien. Deze klimaatvriendelijke prestatie is mogelijk dankzij de ENGIE-elektriciteitscentrale van Rodenhuize, die 100% van deze hernieuwbare energiebron gebruikt om elektriciteit te produceren.

ENGIE is bovendien vastbesloten om zijn 2,7 miljoen klanten te helpen, waaronder 2,4 miljoen gezinnen, om minder en beter te verbruiken en zo bij te dragen tot de evolutie naar koolstofneutraliteit. Ze kunnen dat op allerlei manieren doen: door zonnepanelen of efficiënte cv-ketels te installeren of met enkele eenvoudige, maar doeltreffende ingrepen waardoor ze niet aan comfort hoeven in te boeten. We kunnen immers allemaal een bijdrage leveren